Ý nghĩa trong những bộ bàn thờ gia tiên của người Việt
Thờ cúng tổ tiên là nét đẹp trong văn hóa của người Việt ta từ bao đời nay. Những bộ bàn thờ gia tiên gồm những gì và sắp xếp sao cho đẹp và hợp phong thủy không phải là điều mà ai cũng nắm rõ. Để việc thờ cúng suôn sẻ cũng như hiểu rõ hơn, mời bạn đọc cùng tìm hiểu nhiều hơn trong bài viết dưới đây.
Ý nghĩa trong những bộ bàn thờ gia tiên
Từ lâu, người Việt luôn coi trọng việc hiếu lễ. Đó là thước đo vô hình và luôn được thể hiện từ cách quan tâm, thờ phụng khi gia đình có người qua đời. Chính vì thế mà bàn thờ gia tiên trở thành sợi dây kết nối giữa hai thế giới vô hình và hữu hình. Đồng thời là nơi gửi trọn tâm niệm, mong ước của những người ở lại đối đấng bề trên.
Đời sống ngày càng phát triển, con người cũng ngày một chú trọng đầu tư tâm huyết và tiền bạc cho nơi thờ phụng để bày tỏ lòng thành của mình. Con cháu sẽ thông qua việc cúng bái, thắp hương mời gia tiên về nhận lễ và gửi những lời nhắn nhủ cùng tâm nguyện với người đã khuất. Đồng thời mong ông bà tổ tiên phù hộ sức khỏe và ban phước lành cho con trong gia đình.
Những vật dụng cần có trên bộ bàn thờ gia tiên
Ngoài việc mua cho gia đình được mẫu bàn thờ phù hợp với không gian thì gia chủ cần chuẩn bị thêm một số vật dụng khác dưới đây bao gồm:
- Khảm thờ: Là vật dụng được làm bằng gỗ với các đường nét trạm trổ, hoa văn rất cầu kỳ. Nó thường được đặt sát tường, phía trong cùng trên bàn thờ
- Ngai thờ: Một số nơi gọi là ỷ thờ, nó có thể dùng thay thế cho khám thờ. Phù hợp với những gia đình ít người
- Ảnh thờ: Ảnh thờ là những ảnh chân dung của người đã khuất. Khi đặt ảnh thờ bắt buộc phải tuân theo nguyên tắc “nam tả, nữ hữu” xét theo hướng chủ tọa của bàn thờ
- Đèn thái cực: Đèn thái cực được đặt ở giữa bàn thờ ngay dưới khám thờ. Khi chọn đèn thái cực gia chủ nên chú ý chọn đèn có ánh sáng đỏ hoặc ánh sáng vừa đủ để đảm bảo được ý nghĩa bàn thờ gia tiên trong quan niệm tâm linh
- Bộ đỉnh hương: Gồm có 3 phần, ở giữa là một lư đồng. Ở hai bên là nến đồng hoặc 2 con hạc. Tuy nhiên tùy theo điều kiện từng gia đình mà có thể sắm bộ đỉnh hương chứ không bắt buộc
- Lọ hoa và mâm ngũ quả: Đây là vật dụng cần thiết dùng để cắm hoa và sắp lễ hoa quả dâng lên tổ tiên. Nhìn từ phía cửa vào, bình hoa thường được đặt bên phải còn mâm ngũ quả được đặt ở bên trái của bàn thờ
- Cặp chân nến: Theo quan niệm dân gian “thái cực sinh lưỡng nghi” nên hai chân nến cần được bài trí ở hai góc phía ngoài của bàn thờ
- Bát hương: Tùy theo diện tích bàn thờ và mục đích cúng bái của gia chủ mà đặt số lượng bát hương khác nhau. Tuy nhiên số bát hương bắt buộc phải là số lẻ
- Ba chén đựng nước: Ba chén đựng nước sạch sẽ được đặt ở phía người cùng của bàn thờ
- Chén đựng rượu trắng: Được đặt phía trước bát hương.
Đặt bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy
- Vị trí:
Với những gia đình có diện tích nhỏ hẹp thì bàn thờ thường đặt ở phòng khách vì đây là nơi trang nghiêm, thoáng đãng.
Không được đặt bàn thờ ngược hướng với hướng nhà bởi theo quan niệm phong thủy sẽ khiến gia đình trở nên bất hòa.
Không đặt gần nhà vệ sinh và bếp bởi dễ khiến cho vận thế gia đình không ổn định và giảm sút.
Không đặt bàn thờ gia tiên dưới xà ngang bởi theo phong thủy sẽ khiến cho các thành viên trong gia đình bị đau đầu, suy nhược.
Không đặt ngay trước cửa ra vò tránh làm mất đi sự thanh tịnh.
Không đặt bàn thờ trong phòng ngủ.
Phải để nơi sạch sẽ.
- Hướng đặt bàn thờ:
Để xác định hướng đặt bàn thờ gia tiên phù hợp cần xác định mệnh của gia chủ, tức là người trụ cột trong gia đình.
+ Gia chủ mệnh Thủy, Mộc, Hỏa nên đặt bàn thờ gia tiên theo các hướng Đông, Đông Nam, Nam, Bắc.
+ Gia chủ mệnh Kim và Thổ nên đặt bàn thờ theo các hướng như Đông, Đông Nam, Nam, Bắc.
+ Ngoài ra, 2 hướng đặt bàn thờ gia tiên đẹp nhất là Thiên Lộc và Quý Nhân.
+ Cấm kỵ đặt bàn thờ nhìn ra hướng Đông Bắc và Tây Nam vì đây là hướng Ngũ Quỷ.
+ Không đặt bàn thờ ở hướng Đông Bắc nhìn ra hướng Tây Nam.
Những mẫu bàn thờ gia tiên hiện nay
Bàn thờ tủ thờ: Đây là loại rộng rãi được lựa chọn trong các căn nhà có diện tích vừa và nhỏ.
Bàn thờ tủ thờ chung cư: Đặc biệt nổi bật của mẫu bàn thờ gia tiền này là kích thước vô cùng nhỏ gọn kết hợp cùng với thiết kế đơn giản. Bàn thờ chung cư còn kèm theo bàn thờ phụ hoặc đôn đi kèm giúp thuận tiện cho việc sắp xếp đồ thờ.
Bàn thờ án gian thờ nhị cấp, tam cấp: Đặc điểm của mẫu bàn thờ này là tiết kiệm diện tích nhà ở, ngày nay, đa số các gia đình đều đưa bát hương Ông Công vào cùng bàn thờ gia tiên hiện đại và đặt ở vị trí cao hơn.
Bàn thờ ô xa, chấp tải
Đây là mẫu bàn thờ được chạm khắc cầu kỳ, tỉ mỉ và thường được dùng trong nhà thờ tổ. Phần gỗ mộc ở bàn thờ ô xa, chấp tải cũng được sơn son thếp vàng, thếp bạc cùng với đủ bộ thờ cúng tạo sự trang trọng, linh thiêng cho không gian thờ cúng.
Bài viết trên tại Gleehome đã chia sẻ đến bạn đọc ý nghĩa của những bộ bàn thờ gia tiên trong nét đẹp văn hóa người Việt. Hy vọng bạn đọc có thêm nhiều thông tin hữu ích trong việc sắp xếp và bày trí bàn thờ của gia đình mình hợp lý và hợp phong thủy.
